Restorasyon, tarihi bir döneme ait, özgün değerler taşıyan, önemli olaylara tanıklık etmiş eserlerin, onarım ve korunmalarının sağlanması için gerçekleştirilen çalışmaların bütünüdür.
Rölöve, Restitüsyon ve Restorasyon Kavramları
Rölöve, bir yapının mevcut halinin plan, kesit ve görünüşlerle ölçekli bir şekilde anlatılmasıdır. Rölöve restorasyon projesinin hazırlanabilmesi için kullanılan bir araçtır. Rölöve bir yapının yakından incelenmesini, mimarlık tarihi açısından değerlendirilmesini ve belgelenmesini sağlar. Restitüsyon, bir yapının sonradan değişikliği uğrayan, kısmen yıkılan veya yok olan bölümlerinin ilk tasarımındaki ya da belirli bir tarihteki durumlarının, yapıdaki izlerden, arşiv kayıtlarından ve fotoğraf gibi belgelerden yararlanarak çizimlerle anlatılmasıdır. Restorasyon ise rölöve ve restitüsyon verileri ışığında yapıdaki bozulmalar ve strüktürel hasarların giderilmesi için uygun müdahalelerin belirlendiği aşamadır.
Restorasyon Projesini Nasıl Hazırlanır?
Öncelikli olarak yapıların mevcut halinin belgelenmiş olduğu, rölöve projeleri hazırlanır. Bu aşamada yapıya ilişkin tüm detaylar çizime aktarılır. Çizimlere ek olarak, yapılar fotoğraflarla belgelenir. Onarım gerektiren yapıların, mevcut durum ve ayrıntılarının aktarımı için çekilmiş olan bu fotoğraflar rölöveyi destekler niteliktedir. Bunu izleyerek yapıdaki bozulmalar saptanır. Çizimlere işlenen bu bozulmaların değerlendirilmesi sonucu müdahale kararları üzerine düşünülmeye başlanır.
Rölöveler tamamlandıktan sonra restitüsyon aşamasına geçilir. Yapının özgün hali ile farklı dönemlere dair yapım evreleri kronolojik olarak belirlenir. Tarihi belgeler, arşiv kaynakları, yapı üzerindeki yazıtlar bu aşamada önemli veriler sunmaktadır. Çizimin ilk yapım ve onarım aşamaları belirlenerek çizimlere aktarılır.
Rölöve ve restitüsyon projelerinden gelen veriler ile restorasyon projesi hazırlanır. Restorasyon projesi, tarihi yapıya ilişkin bozulmalara sebep olan iç ve dış nedenler belirlendikten sonra görülen hasarların durdurulması ve onarılması için gerekli müdahalelerin belirlenmesi aşamasıdır. Bu aşamada uygulanan başlıca restorasyon teknikleri sağlamlaştırma (malzemede / taşıyıcı sistemde), bütünleme, yenileme, yeniden yapma (rekonstrüksiyon), temizleme ve taşımadır. Farklı disiplinlerin katkılarıyla hazırlanan restorasyon projelerinde yapının özgün, nitelikli, korunmaya değer soyut ve somut değerlerinin korunarak gelecek kuşaklara aktarımının sağlanması amaçlanır.
